Waarom val ik zo snel terug in oude gewoontes ?

Fitch Atelier, Utrecht, donderdag 29 juli, 19:12 uur 

Gefrustreerd sla ik een oude laptop open en doorzoek ik de Icloud naar de laatste versie van mijn blog. Na een aantal zoekpogingen raken de opties al snel op en richt ik de frustratie tot mezelf: “wáárom sla ik mijn documenten nou nooit goed op? Dit is al de zoveelste keer dat ik vergeet een back-up te maken. Je zou toch denken dat ik leer van mijn fouten!?”

Dit keer geen blog van Nicolas. Maar van mij, Femmie, die (vanuit eigen frustratie) de digitale pen in is geklommen. Op zoek naar het antwoord op de vraag, die mij bij het schrijven van deze blog, tergde: waarom vallen we zo gemakkelijk terug in oude gewoontes? 

Jezelf ontwikkelen is een heldendaad

Vorige maand organiseerden we een webinar voor alle gefitchten over de reis van de held. Hierin bespraken we de mytholoog Joseph Campbell die alle bekende literaire verhalen analyseerde en tot de ontdekking kwam dat er een patroon bestaat in hoe de verhalen zijn opgebouwd.

Hij noemde dit De reis van de Held en je vindt de opzet terug in verhalen zoals The Matrix, Harry Potter, de Lord of the Rings en de Lion King. Maar het is ook een mooie metafoor om het proces van persoonlijke wikkeling mee te beschrijven. In een “gezond” ontwikkelproces doorloop je alle fases van de reis van de held, waardoor nieuwe inzichten en gedrag geïntegreerd kunnen worden. En daarmee heb je eigenlijk direct een antwoord op de vraag hierboven, namelijk: 

nieuw gedrag beklijft niet als het ergens mis gaat in de fases van jouw reis van de held

Laten we dus eens stil staan bij die verschillende fases. 

De reis van de held uitgetekend dor mana bangma met de fases: oproep tot avontuur, selectiedrempel, mentor, uitdagingsfase,  vijanden, steunfiguren, grootste uitdaging, transformatie/bevrijding en terugkomst
© Mana Bangma

De oproepfase | waarom ben jij gaan reizen? 

Elke reis start met de oproep tot avontuur. Een Gandalf of Hagrid die voor je deur staat om jou te laten inzien; dit is het moment! En hoewel het in de films en boeken vaak onvermijdelijk is, is dit de fase waarbij het bij persoonlijke ontwikkeling vaak direct misgaat.

Om een succesvolle reis te maken, zul je namelijk zelf noodzaak moeten voelen om je gedrag aan te passen. JIJ moet voelen dat dit JOUW opdracht is, omdat JIJ er last van hebt. En dus niet jezelf veranderen, omdat je partner, vrienden of leidinggevende dat zo graag willen. 

Maar accepteren dat er een probleem is waar jij zelf iets aan zult moeten doen, dat doen we niet graag. Liever verstoppen we ons achter verdedigingsmechanismes. De ‘gele’ persoonlijkheid lacht problemen weg of verdooft ze. De ‘blauwe’ cijfert zichzelf weg; anderen hebben het toch veel zwaarder? De ‘groene’ zoekt liever naar een praktisch oplossing en bij de ‘roden’ ligt het probleem nooit bij hunzelf, maar bij een ander.

De uitdagingsfase | te grote stappen vooruit 

Wanneer je deze eerste (selectie)drempel bent overgestapt en dus verantwoordelijkheid neemt voor jouw opdracht, kun je gaan oefenen met nieuw gedrag. Vaak zijn we geneigd om direct grote stappen te zetten. “Ik neem morgen nog ontslag” of “ik ga mijn vader eindelijk de waarheid vertellen”. Maar ontwikkeling zit hem juist in de kleine dingen. Als je al geen thee durft te vragen als er alleen koffie aangeboden wordt, hoe denk je dan je baas, die je al jaren te weinig betaalt, aan te durven spreken?
 
Beter is het dus om te oefenen met kleine dingen en toe te werken naar grotere uitdagingen. In het begin nog samen, maar op den duur ook zeker zonder mentor (Gandalf - Fly you fools). En die reis, die is best zwaar. Je valt terug (auw, weer geen back-up!), je gaat iets proberen wat niet lukt, je komt vijanden tegen… en dat is allemaal part of the deal.
 
Kun jij de gezichten van Frodo die de last van de ring draagt, Harry Potter wiens litteken brandt of de kleine Simba die zijn vader vertrapt ziet worden door een kudde Gnoes herinneren? Elke held is kwetsbaar! Accepteren dat ook jij kwetsbaar bent, dat is één van de grootste stappen vooruit.

Zet kleine maar uitdagende stappen, daar vindt maximale lering plaats. 

Terugkomfase | de schatkist vol inzichten terugbrengen naar huis

Na veel oefenen weet je vaak een grote (mentale) draak te verslaan. “Je voelt je bevrijd”, “je hebt het licht gezien”, “alles valt op zijn plek”. You’re on top of the world!

Maar de laatste belangrijkste stap moet dan nog komen; de schatkist vol inzichten moet terug naar huis. Want hoewel jij het misschien helemaal anders wil gaan doen, het thuisfront zal dat ook moeten accepteren. Ironisch genoeg zijn het vaak de mensen die het dichtst bij je staan, die je hierop uitdagen. Puur omdat ze deze nieuwe kant niet van je kennen.

Ook zien we tegenwoordig een heleboel “persoonlijke ontwikkeljunkies” die de terugkomfase zelfs helemaal overslaan en direct weer op een volgend avontuur gaan. Tja, en dan vergeet je je nieuwe inzichten te integreren in de praktijk (geen systematische back-up ingesteld) en kun je op de blaren gaan zitten (vandaag, op mijn verjaardag, de blog moeten afmaken). 

Thuiskomen is dus minstens zo belangrijk als de reis zelf, dus vraag jezelf ook eens af: was het voor jou echt tijd om te gaan reizen of heb je eigenlijk thuis nog sh*t op te lossen? 

Een goede reis (of welkom thuis)! 

Femmie 

Begin vandaag: schrijf je in voor onze blog!

De officiele Fitch blogs laten je de wereld zien door een Fitch-bril. Nicolas neemt je maandelijks mee op psychologische ontdekkingsreis! Schrijf je in voor onze blog!

Gerelateerde inspiratie

#blogging

Laten we kennis maken!

Mooi, je wilt aan de slag. Daarmee zet je een belangrijke eerste stap! Kom in contact met Femmie! Ze bezit heel veel antwoorden en kan je veel vertellen over wat we voor je kunnen betekenen.

Femmie Jansen

Fitch Psycholoog